Τετάρτη 10 Ιουλίου 2013

Οι Φραγκοι στην Πελοπόννησο - Πριγκιπάτο της Αχαΐας - μέρος β΄

             
 
 
 

                 Οι τοπικοί πληθυσμοί δέχτηκαν κατά κανόνα τους Φράγκους χωρίς αντίσταση και μερικές φορές με ανακούφιση. Και αυτό συνέβη, γιατί ήταν εξαθλιωμένοι από τους συνεχείς πολέμους, τις επιδρομές και την πειρατεία, ασφυκτιώντας από την υπερφορολόγηση και τις αυθαιρεσίες των τοπικών αρχόντων, που όσο αδυνάτιζε η κεντρική εξουσία της Βασιλεύουσας τόσο ισχυροποιούνταν η δική τους.
             Οι περισσότεροι Έλληνες άρχοντες της Πελοποννήσου προτίμησαν να συμβιβασθούν με τους κατακτητές, οι Λατίνοι, λίγοι καθώς ήταν, θα χρειαστούν ντόπιους για να αποκτήσουν στρατό και να παγιώσουν την κυριαρχία τους. Από την επιμειξία των Λατίνων με τους ντόπιους θα προκύψουν οι γασμούλοι, παιδιά Λατίνων με Ελληνίδες, οι οποίοι θα αντιμετωπίζονται υποτιμητικά και από τους Λατίνους και από τους Έλληνες. Οι γασμούλοι θα χρησιμοποιηθούν κυρίως στο στρατό και θα είναι περισσότερο προσκολλημένοι στην άρχουσα τάξη, στους Λατίνους.
             Οι περισσότεροι Έλληνες θα γίνουν δουλοπάροικοι των νέων αφεντικών της χώρας τους. Οι κατακτητές απομάκρυναν τους Ορθόδοξους αρχιερείς από τις περιοχές τους, ίδρυσαν καθολικές εκκλησίες, επέτρεψαν όμως στον ντόπιο πληθυσμό να διατηρήσει το δόγμα του, έχοντας μόνο απλούς ιερείς.
            Tο Πριγκιπάτο της Αχαΐας κατέχει ιδιαίτερη θέση μεταξύ των φράγκικων κρατών στη μεσαιωνική Ελλάδα. Ο πρώτος πρίγκιπας της Πελοποννησου προσπάθησε να οργανωσει το κράτος του, να αποφύγει τις εντάσεις με τους ντόπιους, στους οποίους έπρεπε να στηριχτεί, ενώ δεν δίστασε να συγκρουστεί με την καθολική εκκλησία.
           Στη δυτική πλευρά της χερσονήσου κτίστηκε από το Γοδεφρείδο το κάστρο Χελμούτσι κοντά στη Κυλήνη. Ήταν το ισχυρότερο τότε οχυρό του πριγκιπάτου, οι Φράγκοι το αποκαλούσαν Κλερμόν και στα ιταλικά Καστέλ Τορνέζε. Εκεί υπήρχε και νομισματικοπείο και τα νομίσματα που κόβονταν ονομάζονταν τορνέζια. Τα νομίσματα αύτά χεησιμοποιήθηκαν ευρύτατα στις εμπορικές συναλλαγές στην ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Μεσογείου.
            Το 1228 ο Γοδεφρείδος Α΄ πέθανε και τον διαδέχτηκε ο γιος του Γοδεφρείδος ο Β΄. Προσπάθησε να αποφύγει τις πολεμικές συγκρούσεις, ακολουθώντας μετριοπαθή πολιτική. Από το 1231 ο πρίγκιπας της Αχαίας έστελνε στην Πόλη 22.000 υπέρπυρα κάθε χρόνο, για να ενισχύσει την άμυνά της εναντίον της αυτοκρατορίας της Νίκαιας. Ουσιαστικά το πριγκιπάτο της Αχαίας με τα χρήματα αυτά συντηρούσε το λατίνο αυτοκράτορα.
            Ο Γοδεφρείδος πέθανε το 1246 και τον διαδέχτηκε ο αδερφός του Γουλιέλμος.
            Τα χρόνια του Γουλιέλμου, που ήταν ο πρώτος ηγεμόνας του πριγκιπάτου που γεννήθηκε σε ελληνικό έδαφος, αποτελούν την περίοδο ακμής του. Ο Γουλιέλμος, φιλόδοξος και ριψοκίνδυνος, θα διοικήσει με διαφορετικό τρόπο το πριγκιπάτο.Το 1248 με την κατάληψη της Μονεμβασιάς και την καθυπόταξη των Σλάβων του Ταύγετου, θα ολοκληρώσει την  κατάκτηση της Πελοποννήσου.
           Η εποχή του Γουλιέλμου χαρακτηρίζεται από την ειρηνική συνύπαρξη Λατίνων και Ελλήνων μέσα στην επικράτειά του, τις συγκρούσεις του με άλλους Φράγκους ηγεμόνες και την ανάμειξή του στον πόλεμο μεταξύ των δυο βυζαντινών κρατών, της αυτοκρατορίας της Νίκαιας και του Δεσποτάτου της Ηπείρου, την άριστη οργάνωση του στρατού του αλλά και την πολυτέλεια και τη λαμπρότητα που χαρακτήριζε την αυλή του.
             Στην Πελοπόννησο άρχισαν να συρρέουν επισκέπτες από την υπόλοιπη λατινοκρατούμενη Ελλάδα αλλά και από τη Δύση, πολλοί νεαροί Ευρωπαίοι έρχονταν να διδαχτούν τις αρχές της ιπποσύνης. Σύμφωνα με το Μαρίνο Σανούδο, Βενετό χρονικογράφο, τα γαλλικά που μιλούσαν οι Φράγκοι της Πελοποννήσου στα χρόνια του Γουλιέλμου Βιλλεαρδουίνου ήταν εφάμιλλα  με εκείνα των κατοίκων του Παρισιού. Ο πάπας Ονώριος Γ΄ απευθυνόμενος στη Μπλανς, βασίλισσα της Γαλλίας, μιλάει για τη δημιουργία στην περιοχή <<ενός είδους νέας Γαλλίας>>.
              Στις διαταγές του Γουλιέλμου βρίσκονταν συνεχώς 1000 ιππότες, φτιάχτηκε και ναυτικό και η φήμη του άρχισε να απλώνεται  σε όλη τη Δύση. Το 1249 ο πρίγκιπας Γουλιέλμος συμμετείχε στην Ζ΄ σταυροφορία με τους ιππότες και τα καράβια του, κάνοντας ιδιαίτερη εντύπωση στο βασιλιά της Γαλλίας  Λουδοβίκο Θ΄.
           Την ίδια χρονιά 1249, αντιλαμβανόμενος τη στρατηγική σημασία  του λόφου του Μυστρά, κτίζει στην κορυφή του το φρούριο που σώζεται ως σήμερα. Το κάστρο αυτό θα αποτελέσει τον πυρήνα της μετέπειτα καστροπολιτείας του Μυστρά, μιας από τις σημαντικότερες υστεροβυζαντινές πόλεις. Χαρακτηριστική είναι η περιγραφή από το << Χρονικό του Μορέως>>:
 
 ...κι όσον εγύρεψεν καλά τα μέρη εκείνα όλα , ηύρεν βουνί παράξενον, απόκομμα εις όρος. . . και Μυζηθράν τ` ωνόμασεν, διατί το εκράζαν ούτως λαμπρόν κάστρον το έποικεν και μέγα  δυναμάριν...                                                   {Χρονικό του Μορέως, στ. 2985-86, 2990-91).
             
             Έτσι κτίστηκε το κάστρο του Μυστρά στην τοποθεσία που ονομαζόταν Μηζυθράς από τον ιδιοκτήτη του τόπου που θα λεγόταν έτσι ή θα είχε το ανάλογο επάγγελμα...
             Τα επεκτατικά  σχέδια και οι μεγάλες φιλοδοξίες θα κοστίσουν στον Γουλιέλμο. Οι βλέψεις προς την Εύβοια και την κεντρική Ελλάδα τού στοίχισαν τη συμμαχία των Βενετών, ενώ η ανάμειξή του στη σύγκρουση μεταξύ της αυτοκρατορίας της Νικαιας και του Δεσποτάτου της Ηπείρου και η ήττα στη μάχη της Πελαγονίας (1259), θα έχουν αποτέλεσμα την σύλληψή του από το Μιχαήλ Η΄ Παλαιολόγο. Θα παραμείνει αιχμάλωτος για περισσότερο από δύο χρόνια και θα απελευθερωθεί μόνο μετά την ανακατάληψη της Πόλης (1261) από την αυτοκρατορία της Νίκαιας, πληρώνοντας όμως το βαρύ τίμημα των τριών σημαντικών κάστρων του πριγκιπάτου: της Μονεμβασίας, της Μάνης και του Μυστρά, τα οποία θα περάσουν στον έλεγχο των Βυζαντινών. Τα κάστρα αυτά αποτέλεσαν τον πυρήνα του Δεσποτάτου του Μορέως και σταθερή βάση των Ελλήνων στην Πελοπόννησο.
            Θα ακολουθήσουν και άλλες συγκρούσεις και οι Βυζαντινοί, παρά τις πρόσκαιρες ήττες τους, θα κατορθώσουν να επιβάλλουν την παρουσία τους στο νοτιοανατολικό τμήμα της Πελοποννήσου, με επίκεντρο και πρωτεύουσα το Μυστρά, που θα αναδειχτεί σε σπουδαίο πολιτικό, οικονομικό και πολιτιστικό κέντρο.


 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου